Hoe schrijf en publiceer je een boek?
/
Een blog voor iedere schrijver die romantisch droomt van een boek uitbrengen via een uitgeverij.
Zelfpublicatie (Self publishing) valt buiten het bestek van dit blog: dat is weer andere koek.
De informatie is onvolledig: er valt veel meer over te vertellen. Je zou bijvoorbeeld het Handboek voor Schrijvers van Maaike Molhuysen kunnen aanschaffen.
Een boek is een langetermijnproject
Ook in de tijd dat je bezig bent met een boek moet je de kosten voor je hypotheek ophoesten. Als zelfstandige moet je óf doorwerken óf een potje gespaard hebben om voor de termijn van je boek in je levensonderhoud te voorzien.
Je kunt ervoor kiezen kortetermijn-klussen aan te pakken. Blijf je werken voor opdrachtgevers tijdens de voltooiing van je boek? Houd er dan rekening mee dat de combinatie van een langlopend project met kortlopende klussen je zwaar kan vallen.
Wil je met een boek een reële omzet per gewerkt uur halen, dan moet je een bestseller produceren
Of een sponsor vinden die aan je uitgave mee wil werken.
Er zijn ook fondsen waar je mogelijk een beroep op kunt doen, zoals het Fonds voor Bijzondere Journalistieke Projecten.
Fictieschrijvers, dichters, vertalers, maar ook uitgevers en festivals kunnen terecht bij het Nederlands Letterenfonds, dat diverse subsidies toekent.
Je hoeft een boek niet te schrijven om het geld. Je kunt er ook aandacht mee vragen voor een onderwerp dat je belangrijk vindt. Of je kunt een boek schrijven domweg leuk vinden. Ook dan blijft het overigens belangrijk goed naar je contract met de uitgever te kijken.
Wat is gebruikelijk wanneer je een contract met de uitgever sluit?
Je legt een opzet van je boek voor aan de uitgever: onderwerp, indeling. Zodra je daarover en over de royalty’s overeenstemming bereikt, volgt een contract.
Minder gebruikelijk: er volgt een contract na het schrijven van een (of meer) hoofdstukken. Zo'n laat contract kan de uitgever maken als hij jou als auteur nog niet kent of wanneer hij geen idee heeft wat voor boek hij van je mag verwachten.
Lees je contract goed door: over ieder artikel valt te onderhandelen.
Denk bijvoorbeeld aan:
een gestaffelde royaltyregeling: je bedingt een hoger percentage naarmate je oplage hoger is en/of er meerdere drukken verschijnen.
(oneigenlijke) concurrentiebedingen, waardoor je jezelf in de toekomst zou inperken in je mogelijkheden om leuke dingen met andere uitgevers te doen.
exploitatie. Schrap daarvan zo veel mogelijk uit je contract: vertalingen, tv-series, films, enzovoorts. Vraag om een algemeen artikel in je contract waarin je met de uitgever afspreekt dat je daarover in voorkomende gevallen nieuwe afspraken met elkaar maakt.
Op de website van de Auteursbond staan bij 'Ledenservice' een aantal modelcontracten die je kunt bekijken.
Van boeken schrijven word je niet rijk
Je ontvangt een honorarium en royalty’s. Je verdiensten staan bijna nooit in verhouding tot de hoeveelheid werk die het schrijven van een boek is.
Je krijgt meestal van tevoren een voorschot. Ligt tussen de € 500 - 1000. Het bedrag dat ik rond 2008 het vaakst heb horen noemen is € 1000,-.
Bespreek je plan ook met enkele andere uitgevers. Misschien biedt een ander je een betere deal.
Het grootste deel van je verdiensten ontvang je, wanneer je het werk al lang hebt gedaan. Je ontvangt royalty’s voor verkochte exemplaren. Uitgevers geven vaak enorm veel boeken per jaar uit en ze houden rekening met fikse uitval. Daarom proberen ze de royalty’s van beginnende of minder kansrijke schrijvers zo laag mogelijk te houden. Of ze stellen je voor de keus: royalty's of een voorschot. Wat moet je dan doen? Tja, stel dat je boek een bestseller wordt en je hebt gekozen voor dat voorschot? Dan kun je een heleboel centen mislopen.
Gewoonlijk worden royalty’s eens per jaar uitbetaald, in het voorjaar. Heb je pech, dan verscheen je boek aan het eind van een jaar. De verkopen beginnen dan in het begin van het nieuwe jaar op gang te komen, waarna je eerste royalty-uitbetaling pas in het jaar erop volgt. Om die reden betalen uitgevers vaak voorschotten uit op de royalty’s. Let op: dat is dus geen extra geld. Kun je héél veel voorschot bedingen, heb je daarna weer weinig inkomsten.
Je kunt overwegen een echte literaire agent in te schakelen
Daarvan zijn er niet zo veel in Nederland. Een literair agent begeleidt auteurs, helpt geschikte uitgevers te vinden, brengt de schrijvers in contact met de uitgeverij, kan adviseren over contractvormen en financiën en kan helpen met marketing- en pr-werkzaamheden. In ruil ontvangt de agent een percentage van je omzet.
Paul Sebes was een van die weinige literaire agenten. In zijn boek Bestseller geeft hij no-nonsens advies aan schrijvers. Hij tempert erin de vaak hooggespannen verwachtingen van schrijvers die graag eens zouden debuteren. Echter, ik denk dat het boek ook interessant – of op z’n minst vermakelijk - is, voor iedere schrijver die al wél gepubliceerd heeft.
Er zijn anderen die de rol van bemiddelaar op zich kunnen nemen:
docenten van schrijfopleidingen
redacteuren van tijdschriften
gespecialiseerde literaire instellingen
medewerkers van manuscriptbeoordelingsbureaus
ervaren auteurs die beginners begeleiden
schrijfcoaches
Denk aan je promotie
Je inkomsten zijn afhankelijk van de verkopen. Die zijn, behalve van de kwaliteit van je boek, afhankelijk van de inspanningen van de uitgeverij en/of jezelf om het boek onder de aandacht te brengen. Denk aan voordrachten en toespraken. Of het benaderen van boekhandels om je boek een betere plaats in de winkel te bezorgen. Je kunt je melden bij de Schrijverscentrale: zij bemiddelen jaarlijks bij zo'n 5000 schrijversbezoeken voor bibliotheken, scholen, boekhandels en festivals.
Tot slot een rekensom: hoeveel zou je kunnen verdienen met een boek?
Stel, je boek heeft een verkoopprijs van € 17,95.
Je ontvangt 10% aan royalty’s over de verkoopprijs min BTW. Dat is veel: meestal kom je ergens tussen 5 en 10% uit.10% is ongeveer € 1,50 per boek.
(Jeugdboekenschrijvers verdienen minder per boek, omdat de verkoopprijs vaak lager ligt.)Bestaat de eerste oplage uit bijvoorbeeld 2500 exemplaren, en worden die allemaal verkocht, levert je dat € 3750 op.
Ik werkte dit blog bij op 4 juli 2022. Ik plaatste het op 7 januari 2008.
Nooit meer tips missen? Ontvang mijn nieuwsbrief.