Internationaal ondernemen: hoe doe je dat?

Bijgewerkt september 2022

Verandering van spijs doet eten. En Nederland is maar klein.

Dus waarom niet eens een opdracht doen in een ander land? Of je blijft in Nederland maar werkt voor iemand uit een ander land?

Maar hoe pak je zoiets aan? En wat kom je onderweg tegen, dat je goed moet regelen? In dit artikel zet ik een aantal tips en reacties voor je op een rij, van zelfstandigen die er ervaring mee hebben. Niet van wereldburgers die er hun levensstijl van hebben gemaakt, overal en nergens ter wereld te wonen en werken, maar van ondernemers die dit soort opdrachten af en toe doen – en ondertussen gewoon in Nederland (blijven) wonen.

Hoe kom je aan een buitenlandse opdracht?

Op dezelfde manier als je aan je Nederlandse opdrachten komt. Via via. Via collega’s, andere bedrijven binnen je bedrijfsverzamelpand, klanten van je die verhuizen, enzovoorts. Je netwerk is alles, dus koester de mensen die je al kent. En: zoek contact in Nederland met grote internationale bedrijven.

Lynn Tackaert is (stem)acteur

Haar eerste buitenlandse klus rond 2011 is een wekenlange tournee van een muziektheatershow door Duitsland, Canada en Amerika voor het theaterbedrijf Tourplanners. Dat is haar stage; doorgaans komt ze aan haar buitenlandopdrachten via Nederlandse bureaus.

Die mail ik gewoon af en toe met een cv- of portfolio-update. En ik bel ze als ik een leuke opdracht zie staan waarvoor ik denk geschikt te zijn. Op hun sites zoek ik naar opdrachten waarbij er naar het buitenland gereisd moet worden voor opnames. Deze opdrachten hebben dat altijd op voorhand vermeld staan, omdat je vaak enkele dagen beschikbaar moet zijn. Zo ben ik ooit in Thailand geweest voor 24 uur, voor opnames van een commercial.

En vervolgens: auditie doen.

Cameravrouw en editor Elisabeth Seppen van Guxavision haalt in 2017 een opdracht binnen om te filmen … in China

Ze filmt het inbouwen van standkachels in vrachtwagens. De filmpjes zijn bedoeld voor Chinese monteurs. Na de opnames doet Elisabeth in Nederland de montage.

Mijn gegevens zijn doorgespeeld door een andere videomaker. Het blijkt dus maar weer dat je elkaar nodig hebt. Zie mensen met hetzelfde vakgebied niet als concurrent maar leer elkaar kennen. En: Wil je echt graag werken in het buitenland, spreek er dan met iedereen over. Wees concreet. Je weet nooit wie wie kent en hoe de bal kan rollen.

En ja, soms moet je een klein beetje bluffen. Toen ik mijn eerste gesprek had met de klant vroeg de directeur meteen hoe ik het zou vinden om naar China te gaan. Ik reageerde heel koel, zo van 'prima'. Na het gesprek ging ik pas nadenken wat het in zou houden en hoe ik dat dan zou doen.

Copywriter Bas Holzhaus wordt rond 2007 gewoon gegoogled door een vertaalbureau in Kopenhagen

Dat bureau is dan de spil in de vertaalwerkzaamheden voor kopregels (en af en toe bodycopy) voor advertenties voor Dell Europa. Een bureau in Engeland bedenkt pakkende headings. Veelal met een woordspeling er in of aanhakend op de actualiteit (sport, season). Het gaat om de ‘stopping-power’ van de advertentie: de kop pakt je en dan ga je verder lezen.

De eerste opdracht is het vertalen van 80 kopregels, met voor elk 3 alternatieven.
De kunst is om de speelsheid 1-op-1 te vertalen, of om een passend (of leuker) Nederlands alternatief te vinden. Ik heb dit ongeveer een jaar voor ze mogen doen,  voor een creatief tarief.  Voorbeeld: voor de ‘kerstadvertentie’ hebben ze twee of drie voorstellen. Ik vertaal ze en voeg als aardigheid ook ‘Jingle Dells’ toe. Dat wordt ‘m .

Wat moet je voor je buitenlandopdracht regelen, dat je voor een Nederlandse opdracht niet hoeft te regelen?

Elisabeth Seppen:

Haha, wat niet? Visum aanvragen, extra verzekeringen, inentingen. Deet, ORS, de hele mikmak.
Normaal reis ik met een backpack maar nu moet alle apparatuur mee, dus een goede koffer is belangrijk. Daarnaast is het ook handig om de factuur van je camera mee te nemen. Anders denkt de douane bij je terugkomst in Nederland dat die in China gekocht is, en dan moet je invoerrechten betalen.

Ook heb ik extra SD-kaarten aangeschaft. Ik neem altijd alles op 2 SD-kaarten tegelijk op.
Zeker zo ver weg moet je direct back-ups maken. Ja, ik moet wel iets investeren.
Denk ook aan een wereldstekker om je accu's te kunnen laden. Kopie van je paspoort is aan te raden.
En, niet onbelangrijk: Je betaalpas omzetten. Het kan zijn dat deze standaard op 'Europa' staat.

Ook moet je nadenken wat je doet met je reistijd en de vergoeding daarvoor. Mijn vliegticket wordt betaald maar het kost me 2 dagen om er te komen.  En dan nog terug. Die dagen/uren kun je niet aan een andere klant verkopen. Daarom factureer ik 8 uur per reisdag.
 

Harrie Brakel van Bureau Brakel geeft training, advies en coaching in gedrags- en gespreksvaardigheden

Hij komt via internationale bedrijven zoals Lucent, Nokia, McDonalds, HaviLog en Shell terecht in onder meer Duisburg, Zürich, New York, Warschau en Londen.

Je moet goed afspreken welke wet waar van toepassing is. Ook contract-technisch. Soms is het belangrijk om aan te geven in welk land je de belastingafdracht doet. Ook altijd goed om op te letten: wiens algemene voorwaarden van toepassing zijn.

Hoe gaat dat met de facturering?

Stefan Witte is van Beeldloods, een collectief dat je door het beeldlandschap loodst en fotografie, film, animatie, interactives en ontwerp verzorgt

Zorg dat je aan betrouwbare partijen levert – in Nederland kan het al lastig zijn om achter je geld aan te gaan, het buitenland lijkt me helemaal niet te doen.

Jan Sinot van BoekenBusiness begeleidt auteurs bij het schrijven, uitgeven en promoten van hun boek

Hij doet wel eens een redactieklus voor een Belgische uitgever.

Als het een btw-plichtige factuur is (dat is bij teksten niet altijd het geval) dan zetten we er ‘btw verlegd’ op in plaats van btw berekenen. We vullen dan braaf een formulier intracommunautaire huppeldepup in van de belastingdienst. Je hebt trouwens ook te maken met buitenlandse btw als je adverteert via Facebook, Google, Twitter, enzovoort.

Heb je te maken met de EU-BTW-regeling uit 2015?

Lees wat de EU-BTW-regeling inhoudt.

Jan Sinot:

Voor onze volledig digitale producten moet dat afgedekt zijn met de plugin WooCommerce EU VAT Number (voor WordPress). Deze controleert de herkomst van het ip-adres van de koper en laat hem z’n btw-nummer invoeren. Geen btw-nummer = btw aan ons betalen.

Wat heb je gemerkt tijdens je buitenlandopdracht aan culturele verschillen in/opvattingen over ondernemen?

Maleene de Ridder is coach, facilitator en sparring partner

Haar eerste buitenlandopdracht jaren geleden is het geven van een leiderschapstraining in het Verenigd Koninkrijk.

In Nederland gaan de meeste opdrachtgevers informeel om met trainers/coaches/adviseurs. In het Verenigd Koninkrijk word je gezien als ‘provider’. Heel zakelijk dus. Ook is er meteen een ‘harde’ evaluatie na afloop en als je niet hoog genoeg scoort, is het de laatste keer…

Gelijk Brexit dus.

Harrie Brakel:

In Azië is het not done om direct over zaken te beginnen. Goede uitvraag en meedenken over de oplossing is een must. Net als enige subtiliteit en strategisch denken. De Hollandse directheid wordt in veel landen als onbehouwen, onbeleefd en ‘respectloos’ beschouwd.

Canada lijkt me wel wat, na het lezen van Lynn Tackaerts ervaring:

In Canada valt het me op hoe warm we met de theatershow ontvangen worden. Bijna een soort helden! Dat is iets wat je in Nederland niet snel zal zien. Nu heeft dat denk ik ook wel met het vakgebied showbizz te maken hoor. Mensen zijn er nogal snel onder de indruk van wat je doet.

Elisabeth Seppen:

In China ben ik ook op zaterdag nog een volle dag aan het filmen. Ja, dat past wel bij dat land. Chinezen werken veel. Maar wij maken als ondernemers stiekem ook wel eens iets op zaterdag af.

Ook hoor ik dat het soms lijkt alsof Chinezen kortaf overkomen. Maar dat is gewoon zoals ze zijn. Er is voor hen niks raars aan.

Verder hoor ik van de mensen met wie ik werk dat het in China niet gaat zoals je denkt dat het gaat. Moet er een vrachtwagen om 09.00 uur klaarstaan, dan komt ie pas om 13.00 uur. Daar moet je je op instellen.

Hoe kom je weer aan nieuwe buitenlandse opdrachten of klanten?

Harrie Brakel:

Af en toe eens informeren hoe het gaat en of je nog iets voor ze kunt doen (zonder direct een rekening), helpt zeker. Mij is opgevallen dat uurtje factuurtje ook geen pre is. Je moet geduldig zijn en tijd investeren, maar dan kunnen de daaruit voortvloeiende opdrachten ook heel leuk en lucratief zijn.

Contact houden gaat net als met Nederlandse klanten: bellen, Zoomen, mailen, contact via social media onderhouden, enzovoorts.

Economische tip van Jan Sinot, die veel met Vlamingen werkt:

We hebben een aangepast telefoonabonnement van XS4all: 15 euro per maand onbeperkt bellen binnen Benelux naar vast en mobiel.

Een laatste nuttige tip van Elisabeth Seppen:

Je kunt bij je opdracht de ZinVol Vakantiemail inzetten naar relaties, klanten waar offertes lopen, et cetera. Zo'n buitenlandklus geeft gegarandeerd reacties.

Zo is het maar net.

Nooit meer tips missen? Ontvang mijn nieuwsbrief.