Wat je wil weten over de verplichte AOV (ook als je nog liever de ramen lapt dan je hierin te verdiepen)

De BAZ komt eraan: de wettelijk verplichte Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen. Beoogde invoerdatum: 2030.

Dat klinkt als een ver-van-je-bed-wet, maar wie nu niks doet, verliest straks de vrijheid om zelf te kiezen hoe je je inkomen beschermt. Dus lees toch even door.

Mijn ramen moeten dringend gelapt. Tot die tijd deze inval-krijtbordfoto.

‘Ach, die wet. Dat loop wel los toch?’

Het wetsvoorstel ligt sinds september 2025 bij de Raad van State. Als die er klaar mee zijn, debatteert de Tweede Kamer erover. Daarna beslist de Eerste Kamer over de wet. En ja: er moet nog wel wat water door de Rijn stromen voor de boel een feit is. Er leeft kritiek op de uitvoerbaarheid van het plan, de premiehoogte en de gevolgen voor ons zelfstandigen.

Maar voor de algemene gedachte - zorgen dat elke zzp’er een basisvangnet heeft bij langdurige ziekte of uitval – is er brede politieke steun. Die ongetwijfeld ook gegroeid of gevoed is tijdens de coronapandemie. Die liet immers zien dat een aantal zzp’ers maar korte buffers hadden. De verwachting is daarom, dat partijen het wetsvoorstel enkel nog wat zullen willen aanpassen.

‘Oké, nou dan wacht ik wel tot 2030’

Maar doe je dat, dan heb je géén andere keus meer dan je te melden voor de standaardverzekering van het UWV. In dat geval krijg je een uitkering tot maximaal het wettelijk minimumloon.

En je maandelijkse premie? Je moet erop rekenen dat die ongeveer 5,4% van je winst is, met nu (in 2025) een maximaal bedrag van ongeveer 171 euro per maand. Maar: dat bedrag stijgt mee met het minimumloon. In 2030 ligt het dus al hoger.

Terwijl, je kunt nu nog het overgangsrecht gebruiken

Heb je vóór de zogenoemde peildatum een arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) die voldoet aan enkele voorwaarden, dan mag je die houden.

Dat betekent: je kunt je dan voor een hogere dekking dan het minimumloon verzekeren. Niet interessant voor je? Deze dan: er zijn verzekeraars die een lagere maandpremie vragen dan het UWV, en/of die werken met een premie die niet jaarlijks stijgt.

‘Wat zijn die voorwaarden?’

Dat zijn deze:

• Je verzekering loopt tot minstens je 55e verjaardag (liefst tot AOW-leeftijd)

• Je krijgt een periodieke uitkering. Dus geen éénmalig bedrag

• Je kunt al bij 25% arbeidsongeschiktheid aanspraak maken

• Je wachttijd is niet langer dan 2 jaar

• En het uitkeringsbedrag is realistisch. Je moet ervan kunnen leven. Je mag je dus niet voor een uitkeringsbedrag van 100 euro per maand verzekeren

Heb je zo’n aov? Olé! Dan ben je straks niet verplicht om over te stappen.

Je ziet het al. Ben je deelnemer in een Broodfonds of ander soort schenkkring? Die zijn nuttig voor je eerste 2 jaar, en tellen daarom niet als vervanger van de verplichte aov.

‘Wanneer is die peildatum dan?’

Da’s nog koffiedik kijken. Ik volgde een webinar van SharePeople, waar ik al een aov-kort heb. Zij volgen alle nieuws natuurlijk op de voet, en zij denken dat de peildatum in de praktijk wel eens samen zou kunnen vallen met de publicatiedatum van de wet, en dat dit mogelijk 1 juli 2026 zou kunnen zijn.

Maar of het ook zo uitpakt? Dat weet niemand.  

‘Pff. Ik richt wel een BV op’

In theorie is dat een alternatief: omdat je formeel werknemer of directeur van je BV bent, gelden andere regels, verzekeringen en fiscale consequenties voor je dan de BAZ. Maar hé. De Belastingdienst is ook niet gisteren geboren. Dus als je er één opricht om aan de verplichte aov te ontkomen, kon je wel eens lelijk op je neus kijken.

En persoonlijk denk ik, dat een BV oprichten meer gedoe is, dan uitzoeken welke aov je wilt.

‘Nou goed. Is er nog iets waar ik op moet letten bij m’n  aov?’

Ja, een paar dingen.

• Je kunt je verzekeren voor je eigen beroep of voor passende arbeid

  De BAZ baseert zich op passende arbeid. Het UWV beoordeelt of je nog ander werk kunt doen, niet of je je eigen beroep nog kunt uitoefenen. Niet wat jij wilt? Gebruik dan vooral je overgangsrecht en shop voor een aanbieder die jouw beroep verzekert.

• Je aov is geen werkloosheidsdekking

  Dus stel, je bent na ziekte of uitval (gedeeltelijk) weer arbeidsgeschikt verklaard, maar kunt geen klanten vinden? Botte pech, moneyz weg.
  
  Zorg dat je spaargeld opbouwt, voor de maanden waarin je je bedrijf opnieuw moet opbouwen. Of zodat je enige ademruimte hebt tijdens het solliciteren.

• Je kunt te maken krijgen met uitsluitingsclausules

  Commerciële aanbieders hanteren uitsluitingen. Had je al eens een burn-out of een hernia, dan trekt de verzekeraar vaak zijn handen van je af als je daar opnieuw mee te maken krijgt.

Het gaat nog verder dan dat. Je kunt ook kerngezond zijn en toch ergens van uitgesloten worden. Zo werd ik onaangenaam verrast met een uitsluitingsclausule vanwege bijziendheid. Krijg ik iets aan mijn ogen, dan moet ik zelf de gevolgen ervan dragen op mijn werkomstandigheden. Die had ik – ja, ik ga deze grap maken – totaal niet zien aankomen.

De UWV‑regeling is breder toegankelijk, wordt beloofd.

Wat je ernaast kunt doen: reken uit of je de kosten kunt dragen, van je uitsluitingsclausule. Wat komt erbij kijken, als je opnieuw een hernia krijgt? Met welke aanpassingen hou je rekening, hoeveel weken ligt je werk stil? Als je van tevoren al weet, dat je dat kunt opvangen, geeft dat rust.

Regel het nu

Check wat je al hebt: voldoet het aan de voorwaarden? Zo nee, sluit een aov af die wel voldoet. Dan ben je straks verzekerd op jouw manier, en hoef je niet door de UWV-hoepel te springen als je die niet ziet zitten.

Een opgewekte afsluiter

Een aov is ontzettend fijn als je iets overkomt waarbij je geestelijk of lichamelijk chronisch total loss raakt. En die kans is altijd aanwezig.

Maar de kans dat je vandaag iets oploopt, waar je binnen 2 jaar goed genoeg mee leert leven om weer werk op te kunnen pakken, is groter.