Voorbij de vriendenprijs

Een jonge vrouw, een kennis van me, studeert af aan de kunstacademie. Ze droomt ervan haar eigen brood te verdienen met het maken van muurschilderingen in opdracht. Onder haar familie, vrienden en bekenden vindt ze al gauw een paar klanten en ze gaat aan de slag. Ze verft muren van kinderkamers en badkamers en tovert de voorheen zo gewone ruimten om als waren het avontuurlijke hoofdstukken uit een boek. 

Al na betrekkelijk korte tijd houdt ze er echter weer mee op. Haar klanten vragen, nee eisen allemaal ‘een vriendenprijs’. Eén klant wil nog een muur extra geschilderd hebben, maar weigert extra te betalen en een andere klant ‘vergeet’ de afgesproken prijs te betalen. Van haar overige opdrachten houdt ze nauwelijks euro’s over, wanneer ze alle materiaalkosten eraf getrokken heeft.

Teleurgesteld gaat deze jonge kunstenaar op zoek naar een baan.

Veel mensen in een creatief beroep – kunstenaars, maar ook fotografen, schrijvers, kappers & schoonheidsspecialisten bijvoorbeeld – hebben er moeite mee een goede prijs voor hun werk te vragen. Waar voor zichzelf werkende interim-managers hun bed niet uitkomen voor een uurtarief dat onder de 100 euro ligt, woekert de creatieveling met uurtarieven van soms maar 30 euro per uur. 

Dat je getalenteerd bent, betekent echter niet dat je op een houtje moet bijten

Doorgaans zul je alleen weinig kunnen met het advies van de interim-manager die je blakend vol zelfvertrouwen meedeelt, dat je domweg je tarief moet verdubbelen (om mee te beginnen).

Als je pech hebt, voegt hij er nog aan toe dat je de markt verpest met je vraagprijs. Ja nee, NU ben je er natuurlijk helemaal klaar voor om zelfverzekerd op klanten af te stappen … niet dus.

Hoe werk je toe naar het moment dat je wel een goed tarief durft te noemen? 

1. Omdat je het waard bent

Geloof me niet op mijn helderblauwe ogen dat je een goed tarief waard bent – reken het zelf uit. Met behulp van een van mijn eerste blogs zet je al je kosten op een rij van levensonderhoud, de uren die je in een gemiddelde opdracht steekt, de uren die je onbetaald verricht zwoegend op je administratie en borrelend op netwerken, plus natuurlijk alle investeringen in middelen en materialen die je kwijt bent aan het uitoefenen van je vak.

Het uurtarief waar je op uitkomt: dat is het uurtarief dat je op z’n minst moet verdienen, wil je kunnen leven van je onderneming.

NB. Kun je bijvoorbeeld als kapper 2 mensen per uur knippen? Dan deel je het uurtarief door 2 en voíla: dan heb je het bedrag dat je per klant moet vragen.

2. Pak de controle terug

De postbode van de oudtante van de kapper van de moeder van je beste vriendin: DIE wil ook een vriendenprijs. Immers, zij hoorde van je oudtante, die het hoorde van de kapper, die het hoorde van de moeder van je beste vriendin, die het weer hoorde van je vriendin, welk tarief je voor hen gehanteerd hebt.

Zo werkt dat. Via via krijg je je opdrachten – met de gewekte verwachtingen er gratis bij. Het eerste wat we moeten voorkomen, is dat je je overvallen voelt, iedere keer dat iemand vrolijk dezelfde prijs verlangt als je beste vriendin.

Spreek daarom met jezelf af:

• Óf er mensen in je omgeving zijn die je een vriendenprijs gunt

• En zo ja, wie dan

• En hoe hoog precies je vriendenprijs is

Nu heb je dus 2 tarieven. Een volwassen tarief waarmee je de wereld gaat veroveren. En een speciaal tarief voor alleen héél speciale mensen.

Schrijf het op en houd het briefje desnoods bij je. Het bij je dragen van het briefje alleen al, waar zwart op wit staat wie je een andere prijs gunt, kan je sterker in je schoenen doen staan, wanneer je onderhandelt met iemand die niet op je lijst staat.

3. Noem het anders, dan voelt het anders

Vanaf nu spreken we niet langer van een vriendenprijs. We spreken zelfs niet van korting, of kosten. Een investering, dát zijn de tarieven die je hanteert! Een investering in iets moois,  iets blijvends, iets wat de kwaliteit van het leven van de ander verhoogt.

Moet je erom lachen ? Denk dan even aan een product waar je zelf altijd weer blij mee bent. Een boek dat je raakte, of het eerste biertje in de kroeg dat zo lekker smaakt. Als het maar iets is waar je zelf ook graag voor betaalt.

Dat is hoe je tegen je eigen product aan moet kijken: als iets waar andere mensen graag voor willen betalen, omdat ze blij worden van wat het ze geeft.

4. Nee echt, noem het anders, dan voelt het anders

Vaak pik je de mensen die er moeite mee hebben, een goede prijs voor hun eigen werk te vragen, er zo tussenuit. Je hoeft alleen maar te wachten, tot zij over andermans werk beginnen.

• Tjonge, wat een dure workshop

• Zoveel geld voor één zangles?

• Tja, kunst … het is maar wat de gek ervoor geeft hè. Persoonlijk hang ik net zo lief mijn eigen geklieder op dan dat ding daar

Enzovoorts.

Realiseer je dat op het moment dat je zulke dingen roept over andermans werk of andermans prijzen, je eigenlijk zegt dat je zelf ook niet zo veel geld waard bent. Zolang je kijkt naar wat iets kost, en vergeet te kijken naar wat dat iets je oplevert, wordt je je niet bewust van de werkelijke waarde van je werk.

5. Zet de opdracht op papier

De kunstenaar uit mijn voorbeeld kreeg te maken met klanten die niet alleen de vriendenprijs eisten, maar ook een loopje namen met de gemaakte afspraken. Vertrouw niet op je eigen geheugen of mondelinge communicatievaardigheden. Zet gewoon een paar zaken op papier.

• Wat houdt de opdracht in?

• Hoeveel stuks?

• Wanneer klaar?

• Hoeveel investeert (!) de klant in de opdracht?

• En is dat inclusief of exclusief x bedrag aan materiaalkosten?

Dat soort dingen. Voeg er ten slotte aan toe dat als de klant meer wil, of als de opdracht onderweg wordt aangepast, dat dan een nieuwe opdracht begint, met een ander prijskaartje.

Doet de klant er moeilijk over? Moet dat nou allemaal zo officieel … Geef dan – geheel naar waarheid – aan dat je dit verplicht bent volgens de Belastingdienst. Laat je niet strikken voor een zwart klusje. Makkelijk (zwart) verdiend is meestal helemáál niet makkelijk verdiend: dat blijkt wel uit de reacties van de klanten van de jonge kunstenaar, die eenzijdig de opdracht wilden wijzigen of ‘vergaten’ te betalen.

Ik werkte dit blog bij op 4 juli 2022. Ik plaatste het op 8 januari 2009.
Nooit meer tips missen? Ontvang mijn nieuwsbrief.